Thoát vị đĩa đệm nội xốp là gì?

Thoát vị đĩa đệm nội xốp là một loại thoát vị đĩa đệm với các triệu chứng bất thường tại vùng nội xốp của đốt sống. Đặc trưng của bệnh lý này là những cơn đau tại vùng cột sống gần thắt lưng.

Dạng thoát vị này được phân loại thành bốn mức độ như sau:

• Mức độ 1: Đây là giai đoạn mà vết rách mới chỉ có hình dạng của một chiếc khuyên. Vết này thường kéo dài khoảng 1/3 bên trong đĩa đệm. Trong giai đoạn này, bệnh nhân thường chưa cảm nhận được sự đau đớn.
• Mức độ 2: Vết rách tại mức này lớn hơn, kéo dài đến khoảng 1/3 giữa của đĩa đệm. Tại giai đoạn này, bệnh nhân có thể bắt đầu cảm thấy đau nhức ở vùng thoát vị, nhưng chưa rõ ràng và không quá mạnh.
• Mức độ 3: Vết rách mở rộng hơn và kéo dài đến khoảng 1/3 bên ngoài của đĩa đệm. Tại mức độ này, các triệu chứng đau đớn sẽ tăng lên, đặc biệt khi rễ thần kinh bị chèn ép.
• Mức độ 4: Tương tự như mức độ trước nhưng cơn đau mạnh hơn và có khả năng lan ra ngoài phạm vi đĩa đệm.

Nguyên nhân gây thoát vị đĩa đệm nội xốp

Thoát vị nội xốp đĩa đệm có bản chất là một biến thể của thoát vị đĩa đệm. Vì vậy, nguyên nhân gây bệnh gần tương tự như bệnh lý thoát vị khác. Dưới đây là một số nguyên nhân chính gây ra bệnh lý này:

Tuổi già

Nhìn chung, bệnh thường xuất hiện do tác động của quá trình lão hóa, đặc biệt là ở người cao tuổi. Ở người già, khả năng hoạt động của đĩa đệm suy yếu và chúng dễ dàng bị rách khi đối diện với áp lực từ cột sống. Vì vậy, người trên 60 tuổi chính là đối tượng phổ biến mắc bệnh lý này.

Vận động quá sức

Cột sống là cơ quan chịu trách nhiệm đối với việc chống đỡ toàn bộ cơ thể. Vì vậy, nó dễ bị tổn thương khi chúng ta thực hiện hoạt động vượt quá khả năng. Đặc biệt, ở những người thường xuyên phải nâng đồ nặng đột ngột như công nhân xây dựng hoặc người khuân vác đều có nguy cơ cao mắc thoát vị đĩa đệm nội xốp.

Chấn thương

Đây là một trong những nguyên nhân gây bệnh thường gặp. Các chấn thương bất ngờ xảy ra như tai nạn giao thông, ngã xe… có khả năng sẽ làm tổn thương cho cấu trúc bên trong đĩa đệm. Đặc biệt, những người từng trải qua chấn thương cột sống nhưng không được điều trị đúng cách sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Thừa cân, béo phì

Cân nặng đóng vai trò quan trọng trong sự tiến triển của các bệnh lý liên quan đến xương khớp, đặc biệt là thoát vị nội xốp. Sự thừa cân tạo ra áp lực đặc biệt lớn lên xương khớp, đặc biệt là tại vùng thắt lưng của người bệnh.

Hút thuốc lá

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người nghiện thuốc lá thường có hàm lượng oxy trong máu thấp hơn so với người không hút thuốc. Điều này dẫn đến việc cung cấp máu cho đĩa đệm không đủ, gây ra sự xơ rách và hao mòn nhanh chóng.

Một số nguyên nhân khác

Các chuyên gia cũng đã chỉ ra rằng thoát vị nội xốp đĩa đệm có khả năng xuất hiện nhiều hơn ở các bệnh nhân mắc vấn đề về thoái hóa cột sống, dẫn đến việc hình thành nốt Schmorl. Nốt Schmorl là một đoạn mô mềm đĩa đệm lồi ra, thường được tìm thấy ở các vị trí của các đốt sống ở khu vực ngực hoặc thắt lưng.

Ngoài ra, dạng thoát vị này còn có sự liên quan đến tư thế ngồi không đúng, chế độ dinh dưỡng, yếu tố di truyền, nhiễm trùng, thai kỳ…

Dấu hiệu và triệu chứng thường gặp của thoát vị đĩa đệm nội xốp

Khi mắc thoát vị nội xốp, người bệnh thường trải qua những triệu chứng sau:

• Đau nhức lưng, cơn đau âm ỉ và tăng dần về tần suất theo thời gian.
• Trong trường hợp một số, cơn đau có thể đi kèm với cảm giác nhói hoặc chảy máu.
• Đau thường giảm nhẹ khi thực hiện các động tác duỗi lưng hoặc nằm thẳng.
• Khi ngồi lâu, uốn cong, hắt hơi hoặc ho, cơn đau thường trở nên dữ dội hơn.
• Cơn đau có thể lan xuống đùi và chân nếu tổn thương ở vùng thắt lưng.
• Người bệnh có cảm giác lưng yếu dần, co cứng lưng và khó thực hiện các động tác hàng ngày một cách bình thường.
• Các nốt Schmorl thường xuất hiện trên hình ảnh MRI hoặc X-quang.

Biến chứng thường gặp

Như đã đề cập trước đó, việc nhận biết thoát vị đĩa đệm nội xốp thường khá khó khăn. Khi bệnh được phát hiện, thường ở giai đoạn nặng. Vì vậy, việc can thiệp trở nên phức tạp, đòi hỏi nhiều thời gian và ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý của bệnh nhân. Trong trường hợp không được phát hiện kịp thời, bệnh sẽ dẫn đến Hội chứng chùm đuôi ngựa. Hậu quả của hội chứng này là gây viêm nhiễm cho các dây thần kinh tủy sống, làm tăng nguy cơ bại liệt các chi. Khi đó, người bệnh sẽ không thể tự sinh hoạt, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày.

Thoát vị đĩa đệm nội xốp có nguy hiểm không?

Khi thoát vị nội xốp tiến triển đến giai đoạn nặng (giai đoạn 3 hoặc 4), cùng với cơn đau dữ dội sẽ khiến bệnh nhân mất ngủ và mất khả năng ăn uống. Bên cạnh đó, bệnh còn dẫn đến hội chứng chùm đuôi ngựa như đã giới thiệu ở trên. Hội chứng này không chỉ làm giảm chức năng vận động mà còn ảnh hưởng đến việc điều khiển bàng quang và trực tràng.

Nếu không có can thiệp kịp thời, hội chứng chùm đuôi ngựa sẽ dẫn đến những triệu chứng nghiêm trọng như teo cơ, liệt hai chân và rối loạn tiểu tiện. Mặc dù không đe dọa tính mạng, nhưng bệnh lý thoát vị nội xốp đã “cướp đi” sự độc lập và tự do trong cuộc sống, khiến bệnh nhân cảm thấy bất lực và chán chường.

Phương pháp chẩn đoán

Giống như nhiều bệnh lý thoát vị khác, chụp cộng hưởng từ là phương pháp chính giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh.

Chụp X-quang

Phương pháp này giúp bác sĩ loại trừ các nguyên nhân gây đau lưng khác như khối u, gãy xương hay dị tật cột sống. Hình ảnh X-quang cũng cung cấp thông tin về tình trạng xương và sụn. Đặc biệt là về cấu trúc xương trong trường hợp bệnh Paget xương hoặc loãng xương.

Chụp cộng hưởng từ (MRI)

Kỹ thuật này tạo ra hình ảnh đa chiều và sắc nét về cấu trúc của cột sống. Từ đó, giúp bác sĩ xác định chính xác vị trí của đĩa đệm bị thoát vị và đánh giá mức độ thoát vị nội xốp. Ngoài ra, MRI cũng cho phép bác sĩ quan sát phần ống sống bị ảnh hưởng bởi đĩa đệm bị thoát vị.

Cách điều trị bệnh

Với sự tiến bộ và phát triển của lĩnh vực y tế, việc điều trị thoát vị nội xốp đĩa đệm đã trở nên dễ dàng hơn. Dưới đây là các phương pháp điều trị bệnh được sử dụng phổ biến hiện nay:

Điều trị bằng thuốc

Dùng thuốc sẽ giúp bảo tồn tình trạng xương khớp và giảm đau cho bệnh nhân. Các loại thuốc thường được bác sĩ khuyên dùng bao gồm thuốc chống viêm không steroid, Acetaminophen (Paracetamol), thuốc giãn cơ hoặc opioid.

Vật lý trị liệu

Đây thường là lựa chọn hàng đầu cho bệnh nhân mắc bệnh lý xương khớp nói chung. Phương pháp này giúp cải thiện và phục hồi chức năng của các khớp bị tổn thương một cách đáng kể. Ngoài ra, các bài tập trị liệu cũng giúp giảm đau lâu dài và tăng cường chức năng xương khớp. Bên cạnh đó, phương pháp này còn tạo độ linh hoạt, đồng thời giúp ngăn ngừa chấn thương và các biến chứng gây tàn tật.

Phương pháp tái tạo sinh học

Bên cạnh việc sử dụng thuốc, collagen thủy phân đang là xu thế mới trong điều trị bệnh xương khớp cột sống. Chỉ với một mũi tiêm duy nhất, liệu pháp này sẽ giúp phục hồi hệ thống mô giàu collagen trên cột sống như bao xơ đĩa đệm, khớp liên mấu, dây chằng… Từ đó, giúp giảm triệu chứng đau và hỗ trợ người bệnh phục hồi nhanh hơn.

Phẫu thuật

Phẫu thuật được thực hiện để thực hiện việc gắn kết các đốt sống tại mức độ đĩa đệm bị hỏng. Tuy nhiên, phương pháp này cần phải được xem xét cẩn thận do có một số hạn chế như:

• Trong quá trình gắn kết các đốt sống, sự di chuyển tại mỗi đoạn sẽ bị giảm và dẫn đến sự thu hẹp không gian của các dây thần kinh. Từ đó gây quá tải cho các đĩa đệm xung quanh.
• Chiều cao của đĩa đệm có thể không được duy trì như trước.

Phương pháp chăm sóc người bệnh thoát vị đĩa đệm nội xốp

Để chăm sóc và ngăn ngừa bệnh thoát vị đĩa đệm nội xốp, người bệnh cần tuân theo những nguyên tắc sau:

• Sử dụng các dụng cụ hỗ trợ: Ghế massage, đai chống đau lưng, máy chống thoát vị đĩa đệm sẽ giúp giảm đau và tăng cường khả năng vận động.
• Thời gian nghỉ ngơi: Nghỉ ngơi định kỳ để giảm áp lực lên xương khớp và đĩa đệm cũng như giúp cơ thể thư giãn.
• Ngồi đúng tư thế và thực hiện vận động nhẹ: Nên đứng dậy và di chuyển sau mỗi 30 phút ngồi để cơ xương co giãn. Khi ngồi làm việc, duy trì tư thế lưng thẳng để tránh gây căng thẳng cho cột sống.
• Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Ăn các thực phẩm giàu canxi và chất chống oxy hóa như tôm, cua, sữa bò và rau xanh sẽ giúp cải thiện đau lưng, đặc biệt đối với người già.
• Luyện tập thể dục thể thao phù hợp: Thực hiện các hoạt động như yoga, đi bộ, đạp xe, bơi lội để giữ cơ thể linh hoạt và giảm nguy cơ khô cứng khớp.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần hoặc theo lịch đề xuất bởi bác sĩ để kiểm tra tình trạng bệnh và ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra.

Lời kết

Thoát vị đĩa đệm nội xốp đều là một bệnh lý khá hiếm và không đe dọa tính mạng. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân không được điều trị đúng cách, các biến chứng sau này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Do đó, để tránh những hậu quả đáng tiếc, nếu xuất hiện các dấu hiệu đau lưng bất thường nào, hãy đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị tốt nhất. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho độc giả các thông tin hữu ích về bệnh lý thoát vị đĩa đệm nội xốp. Hãy theo dõi web để cập nhật thêm nhiều kiến thức về sức khỏe xương khớp nhé!